Επιστημονική συνάντηση - εκδήλωση: «Μετασχηματιστές: Προστασία - Εξοικονόμηση ενέργειας»

Περιφερειακό Τμήμα Ρεθύμνου

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ – ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Π.Σ.Δ.Μ.Η.

Δελτίο τύπου

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο Σάββατο η επιστημονική συνάντηση που διοργάνωσε το τοπικό Περιφερειακό Τμήμα Ρεθύμνου Π.Σ.Δ.Μ.Η. Περίπου 20 ηλεκτρολόγοι μηχανολόγοι μηχανικοί του νομού μας είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν με έμπειρους συνάδελφους Ηλεκτρολόγους – Μηχανολόγους Μηχανικούς μέλη της Διεθνούς Ένωσης Ηλεκτρικών Δικτύων CIGRE, επί θεμάτων μονάδων μετασχηματιστών ηλεκτρικής ενέργειας. 

Ο Πρόεδρος του τοπικού Τμήματος Ρεθύμνου του συλλόγου των Διπλ. Ηλεκτρολόγων - Μηχανολόγων κος Αλέξανδρος Μαριδάκης, καλωσόρισε τους παραβρισκόμενους και σημείωσε ότι το θέμα έχει μεγάλο ενδιαφέρον από τεχνικής και οικονομικής πλευράς, για αρκετούς οργανισμούς/επιχειρήσεις (όπως δημόσια κτίρια, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, μεγάλες ξενοδοχειακές και βιομηχανικές μονάδες, θέατρα, κινηματογράφους), που διαθέτουν ιδιόκτητους μετασχηματιστές, συνήθως υψηλού κόστους, μέσω των οποίων παρέχεται ηλεκτρική ενέργεια στις εγκαταστάσεις τους και αφορά σε κρίσιμες αποφάσεις, όπως είναι π.χ. η επισκευή ή η αντικατάστασή τους, λόγω πολυετούς λειτουργίας, ή επιταχυνόμενης γήρανσης ή πεπαλαιωμένης τεχνολογίας. Επίσης σημαντική είναι η εξοικονόμηση ενέργειας από την χρήση μετασχηματιστών διανομής υψηλής απόδοσης, που θα συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής και θα αποφέρει σημαντικά περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη. Σημειώνεται ότι το 2008 οι συνολικές απώλειες του συνόλου των μετασχηματιστών στην Ε.Ε. των 27 ανέρχονταν σε 93,4 TWh ετησίως. Οι δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας, μέσω αποδοτικότερου σχεδιασμού εκτιμώνται για το 2025 σε περίπου 16,2 TWh ετησίως, εκτίμηση που αντιστοιχεί σε 3,7 Mtn εκπομπών CO₂.

Η επιστημονική συνάντηση περιστράφηκε στα θέματα αντιμετώπισης ζητημάτων της ωφέλιμης ζωής μετασχηματιστών όπως είναι: η ασφαλής, αξιόπιστη και οικονομική λειτουργία, η παρακολούθηση της λειτουργικής κατάστασης, η διάγνωση για τυχόν μη κανονικές συνθήκες λειτουργίας και η εκτίμηση και αξιολόγηση της απόδοσης τους.

Ο κος Βασ. Σαμοΐλης αναφέρθηκε στα συμπεράσματα από την μακρόχρονη απασχόληση και εντρύφησή του πάνω σε θέματα λειτουργίας και συντήρησης μετασχηματιστών, από πολλές δημοσιεύσεις και από την ανάπτυξη πολλών σχετικών θεμάτων σε διεθνή συνέδρια, τα αποτελέσματα έρευνας χρηστών μετασχηματιστών, τα που διενεργούν μεγάλοι διεθνείς οργανισμοί, οι αναθεωρημένες πρόσφατα εκδόσεις κανονισμών και οι τελευταίες απόψεις για τη διαχείριση του κύκλου ζωής τους με τη βοήθεια διαγνωστικών μεθόδων. Επίσης ο κος Κ. Κριτσωτάκης αναφέρθηκε σε θέματα προστασίας και ασφάλειας. Τέλος ο κος Νικ. Μωραίτης παρουσίασε τις σημερινές δυνατότητες της τεχνολογίας, οι οποίες αφορούν στην παρακολούθηση της λειτουργικής κατάστασης των μετασχηματιστών, αλλά και της συμπεριφοράς υπόγειων καλωδίων μεταφοράς ενέργειας, καθώς και οι σημερινές απόψεις για τα ηλεκτρικά φαινόμενα που λαμβάνουν χώρα εντός του μετασχηματιστή και των υπόγειων καλωδίων. Επίσης παρουσίασε μεθόδους ερμηνείας των αποτελεσμάτων των ηλεκτρικών και φυσικών μετρήσεων, των χημικών αναλύσεων για την προστασία τους, σε συσχέτιση με το οικονομικό κόστος τους.

Περιληπτικά αναφέρθηκε ότι οι μετασχηματιστές είναι συσκευές οι οποίες μεταφέρουν ηλεκτρική ενέργεια μεταξύ δύο συστημάτων διαμέσου επαγωγικά συζευγμένων ηλεκτρικών κυκλωμάτων. Κύρια χρήση τους είναι ότι αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία ενός Συστήματος διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας. Οι μετασχηματιστές έχουν μεγάλο εύρος μεγεθών, από άποψη όγκου που κυμαίνεται από μέγεθος φακής (όπως αυτοί που βρίσκονται μέσα σε ένα κινητό) έως τεράστιες μονάδες με βάρος εκατοντάδων τόνων που χρησιμοποιούνται για τη διασύνδεση τμημάτων των εθνικών δικτύων ηλεκτροδότησης. Ανεξάρτητα μεγέθους έχουν την ίδια αρχή λειτουργίας την μαγνητική επαγωγή, αν και υπάρχει πληθώρα διαφορετικών υλοποιήσεων. Αν και δεν έχουν κινούμενα μέρη συγκαταλέγονται στις ηλεκτρικές μηχανές και μάλιστα στις πιο αποδοτικές, αφού ορισμένοι να αποδίδουν έως και το 99,75% της ισχύος εισόδου τους στην έξοδό τους. Η διαχείριση της αποβαλλόμενης θερμότητας απαιτεί κάποιο μέσο ψύξης που συνήθως είναι το ορυκτέλαιο, ενώ από τις αρχές της δεκαετίας του ΄60 άρχισαν να κατασκευάζονται μετασχηματιστές ξηρού τύπου, αυτοψυχόμενοι με μόνωση πυρήνα, υπό κενό, τα τυλίγματα των οποίων εμποτίζονται με εποξειδική χυτορητίνη, ειδικής συνθέσεως, για μεγάλη αντοχή σε μηχανικές και ηλεκτρικές καταπονήσεις καθώς και υψίστης αντοχής έναντι της υγρασίας, ανάφλεξης και δημιουργίας βλαπτικών ή τοξικών αερίων οποιασδήποτε μορφής. Αν και συνήθως η ρητίνη δεν είναι τοξική, το ορυκτέλαιο των μετασχηματιστών είναι πετρελαιοειδές με γνωστά τα περιβαλλοντικά μειονεκτήματα του. Σύντομα θα παρουσιαστούν περιβαλλοντικά φιλικοί μετασχηματιστές εντός της επόμενες δεκαετίας με τη χρήση των υπεραγώγιμων υλικών, ενώ χρησιμοποιείται υγροποιημένο άζωτο ως μέσο ψύξης. Αναφέρθηκαν οι πηγές απωλειών και τα προβλήματα των μετασχηματιστών που προκύπτουν εξαιτίας κάποιων σφαλμάτων κατά τη λειτουργία τους ή απλά με την πάροδο των ετών. Τονίστηκε η σημασία της μόνωσης των μετασχηματιστών σε σχέση με τη λειτουργική τους κατάσταση και της διάρκειας ζωής τους και στα βασικά χαρακτηριστικά τους, στις απώλειες, την προστασία καθώς και το διαγνωστικό έλεγχο των μεγάλων μετασχηματιστών λαδιού. Συνήθως η ονομαστική τους ισχύς αναφέρεται σε συνεχή λειτουργία για εγκατάσταση σε κλειστό χώρο με συγκεκριμένη μέγιστη θερμοκρασία περιβάλλοντος και υψόμετρο από την επιφάνεια της θάλασσας. Σημαντικός είναι ο «Δείκτης κορυφαίας απόδοσης» (PEI): η μέγιστη τιμή του λόγου της μεταδιδόμενης φαινομενικής ισχύος μείον τις απώλειες ηλεκτρικού ρεύματος, προς τη μεταδιδόμενη φαινομενική ισχύ του μετασχηματιστή.

Κάθε μετασχηματιστής πρέπει πριν από την παράδοσή του έχει υποστεί επιτυχείς δοκιμές τόσο στις διάφορες φάσεις της παραγωγής του όσο και σαν ολοκληρωμένο τελικό προϊόν. Συνοδεύεται με τα αντίστοιχα πιστοποιητικά ελέγχου και δοκιμών, σύμφωνους με τις διεθνείς προδιαγραφές, όπως IEC 76-726 (CEI 14-4/14-8), HD 538.1 (CEI 14-12), DIN 42523, δήλωση συμμόρφωσης με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα CE, αντίστοιχη σήμανση, και πιστοποιητικό διασφάλισης ποιότητας κατά ISO.

Τέλος τονίστηκε ότι η παρακολούθηση της λειτουργικής κατάστασης του μετασχηματιστή μπορεί να επιτευχτεί μέσω μετρήσεων, που βοηθούν στη διάγνωση μη κανονικών συνθηκών λειτουργίας. Τέλος παρουσιαστήκαν και αναλύθηκαν οι πιο διαδεδομένες μέθοδοι για την παρακολούθηση και τη διάγνωση σφαλμάτων στους μετασχηματιστές καθώς και πως μπορεί να επιτευχθεί για μεγαλύτερη ασφάλεια και αξιοπιστία, σε συνδυασμό με χαμηλό κόστος.

Ο Πρόεδρος του τοπικού Τμήματος Ρεθύμνου των Διπλ. Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων κος Αλέξανδρος Μαριδάκης, ευχαρίστησε τους ομιλητές και αναφέρθηκε ότι στα πλαίσια του ρόλου του συλλόγου είναι η επιμορφωτικές εκδηλώσεις και σκοπός της συγκεκριμένης συνάντησης είναι παροχή τεχνογνωσίας και η παροχή τεχνικής αρωγής σε συναδέλφους, οι οποίοι θα ήθελαν να προσεγγίσουν σχετικά προβλήματα στους χρήστες μετασχηματιστών, να τα επιλύσουν, όσο είναι εφικτό και να λάβουν τις κατάλληλες αποφάσεις σχετικά με την αξιοποίηση τους. Συμπερασματικά από την συνάντηση προέκυψε ότι ο συνεχής έλεγχος της σωστής λειτουργίας, της απόδοσης, των καταπονήσεων και των απωλειών των μετασχηματιστών και συνολικά της αξιοπιστίας τους είναι καίριας σημασίας για την μείωση του λειτουργικού κόστους τους.

                

Να σημειωθεί ότι την εκδήλωση υποστήριξαν οι συνάδελφοι των τεχνικών γραφείων ΑΝΥΣΜΑ (www.anysma.gr) και Pyrolisis (www.pyrolisis.gr) και τους οποίους το τοπικό παράρτημα ευχαριστεί.